Blog (čeština)
Český jazyk pro Poláky
Článek č. 103
Naposledy upraveno 02. 06. 2024 11:53
Vydržet CS = Wytrzymać PL
vydržet CS = wytrzymać PL
To cos calkowicie innego niz "wydrzeć" PL.
Nie chodzi o dawniej bliskie slowa jak w przypadku zdradliwych slow,
nie chodzi o pokrewne slowa;
jest to calkowicie inna konstrukcja slowa.
Podobne czeskie slowo (z troche innym znaczeniem),
to slowo "vydřít" CS,
bo polskie "rz" to cos jak czeskie "ř".
Natomiast czeskie "rž",
to cos jak polskie "r|ż".
Na polskie slowo "wydrzeć" natrafilem pare tygodni temu w jezykowo bardzo ladnym polskim zdaniu:
"Wydrze wydrze wydrze wydrze."
Znaczy, ze jakas mala wydra innej wydrze zabierze jej mala wydre.
Co oczywiscie od niej nie jest piekne, jednak to zdanie jest super.
Po czesku brzmielo by to:
"Vydře vyrve vydře vydře."
(Wzajemna kolejnosc slow akurat tutaj nie jest wazna, jezeli nie mamy blizszego kontekstu.)
Wiec, i "vydra" i komu czemu, 3. przypadek (celownik) "vydře" i jej male dziecie "vydře" sa po czesku zasadniczo tak samo jak po polsku,
tylko w czeskim mamy "v" zamiast "w"; i "ř" zamiast "rz".
Tylko potoczny czasownik "wydrzeć" bedzie po czesku "vyrvat".
Jeszcze cca 100 lat temu bylby po czesku "vydře" tez ten czasownik;
jednak sam tego dowiedzialem sie tylko pare dni temu, czytajac czeski tekst majacy cca 100 lat.
To znaczenie tego slowa jest juz w czeskim calkowicie zapomniete, juz nie chodzi nawet o archaismus.
To slowo w czeskim nadal istnieje, jednak juz stracilo akurat tego dokladnego potocznego znaczenia.
Jest to wiec nastepny przyklad tego, co powtarzam przez caly czas, ze polski i czeski dawniej byly znacznie blizej,
kazdy jezyk idzie swoja droga i archaismus w jednym jezyku moze byc nadal uzywany w jezyku drugim, albo odwrotnie.
Wspominajac ladne polskie zdanie "Wydrze wydrze wydrze wydrze"
musze koniecznie podac dwa czeskie lamance jezykowe (CS: "jazykolam") :
1)
Byl jeden Řek a ten mi řek',
abych mu řek',
kolik je v Řecku řeckých řek,
a já mu řek',
že nejsem Řek,
abych mu řek',
kolik je v Řecku řeckých řek.
Co znaczy:
Byl sobie jeden Grek i ten mi powiedzial (rzekl),
zebym mu powiedzial,
ile jest w Grecji greckich rzek,
i ja mu powiedzialem,
ze nie jestem Grekiem,
zebym mu powiedzial,
ile jest w Grecji greckich rzek.
2)
Tři sta třicet tři
stříbrných stříkaček
stříkalo
přes tři sta třicet tři
stříbrných střech.
Czyli:
333
srebrnych pomp strazackich
( https://cs.wikipedia.org/wiki/Hasi%C4%8Dsk%C3%A1_st%C5%99%C3%ADka%C4%8Dka )
strzykalo
przez 333
srebrnych dachow.
Wracajac do poczatkowego tematu: "vydržet" CS = "wytrzymać" PL:
Oprocz tego czeskie slowo "vydržet" moze, jako termin prawniczy,
znaczyc tez nabyc cos (zyskac do swojej wlasnosci) na podstawie tego,
ze czlowiek czyms sie opiekuje, jak by to przez caly czas bylo jego wlasne.
Související odkazy
Líbil se Vám článek?
Zpětná vazba – hlasování
Hlasy se na serveru připočítají k počitadlům pro tento článek, např. kolikrát tento článek někoho pobavil a kolikrát tento článek někomu pomohl.
Neukládají se jednotlivá hlasování (vzájemná kombinace hlasů, datum, čas, ani jiné údaje).
Proto nemá smysl odesílat prázdný hlas, nemělo by se co k čemu přičíst.
Ve Vašem prohlížeči nebude uložena žádná informace (cookies) o tom, že už jste hlasovali.
- Ve Vašem prohlížeči tedy nebude vidět, jak jste hlasovali.
- Kdykoliv budete moci hlasovat znovu, pokud Vám článek opakovaně pomůže (pobaví Vás, potěší, …).
- Pokud Vás právě u jednoho počítače sedí více, mohou postupně hlasovat další lidé.
Počítám člověkohlasy, nikoliv lidi.
Tedy kolikrát článek někomu pomohl,
nikoliv kolika lidem pomohl.
Třikrát potěšeného jednoho čtenáře počítám stejně jako tři různé jednou potěšené čtenáře.
Každý má do budoucna neomezený počet hlasů.
Když zapomenete, že jste pro tento článek už hlasovali, nevadí – když Vám někdy v budoucnu bude např. užitečný znovu, tak mu znovu pošlete hlas, že Vám byl užitečný.
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova
#ostatni