1) Hláskovací tabulka pro fonické spojení (rádiové, telefonické, apod.) – zrada
Zdradliwe literowanie:

PL:
V = Violetta
W = Wacław (w niektórych wersjach, może nieaktualne)

CS:
V = Václav
W = Dvojité V (dawniej było Wiliam)


Polecam więc nie używać w komunikacji z Czechem "W jak Wacław", bo ten odbierał by to jak "V jako Václav".
Co jest w razie literowania danych fatalna pomyłka.

Warto więc użyć międzynarodowego alfabetu do literowania:
V = Victor
W = Whisky

Dodaję jeszcze, że zwykłe literowanie przez normalnych ludzi, którzy nie zajmują się komunikacjami, to:
V = [vé]
W = [dvoj(i)té vé]

W przypadku "www" uprostszamy to sobie na [vé vé vé], bo nie ma czasu przy każdym adresie internetowym mówić jeszcze trzy razy "dvoj(i)té".


------


2) Pasma (częstotliwości, fale)

a)
EN: VHF – Very High Frequency
CS: VKV – Velmi krátké vlny (Metrové vlny)
f: 30 MHz – 300 MHz
λ: 10 m – 1 m

PL: Fale metrowe, Fale ultrakrótkie !!!


b)
EN: UHF – Ultra High Frequency
CS: UKV – Ultrakrátké vlny !!!
(Decimetrové vlny; Mikrovlny (1. část ze 3))
f: 300 MHz – 3 GHz
λ: 1 m – 10 cm

Więcej (po czesku) na:
www.adamek.cz/komunikace/frekvence/#bands
(Jeszcze to jest niezupełne, to tylko początek, ale nie ma czasu :) )


Więc, pasmo 30 – 300 MHz (10 – 1 m), w tym np. pasmo 2 m,
to jest po angielsku Very HF, po czesku Velmi KV,
jednak po polsku jest to "ultra".

Pomimo tego, że "ultra" i po angielsku i po czesku jest o pasmo wyżej,
300 MHz – 3 GHz, jak np. PMR lub telefony komórkowe.

To jest bardzo poważna zdrada w terminologii polskiej vs. angielsko-czeskiej.


------


3) Vlna

vlna CS
- fala PL (wszystkie znaczenia)
- wełna PL

Wyraźnie przez ten podobny kształt.

vlnitý plech CS
=
blacha falista PL

"Vlnitý plech" to też nazwa stosunkowo znanej żartobliwej piosenki dla dzieci (link na YouTube na dole) z lat 80., autorzy Zdeněk Svěrák i Jaroslav Uhlíř.

zelená vlna CS
- sekwencja ziełonego światła na kilka skrzyżowaniach po sobie, dzięki której kierowca może jechać nie zatrzymując się

"Zelená vlna"
- program z informacjami drogowymi Czeskiego radia (Český rozhlas)


------


4) Krótkofalówka, krótkofalowiec

Język polski (przynajmniej potoczny) używa tą część "krótko" poza jej znaczeniem.

Np. radiostacja PMR działa na 446 MHz, co znaczy 70 cm, co znaczy po angielsku ultra high frequency, po czesku ultra krátké vlny,
po polsku fale jeszcze krótsze od po_polsku_ultra krótkich,
jednak większość Polaków mówi na taką radiostacje "krótkofalówka".
Chociaż jej fale są cca 100× krótsze od krótkich.


Tak samo jest podobno z polskim wyrażeniem "krótkofalowiec". Też podobno używane jest niezależnie od długości fal.

krótkofalowiec, radioamator PL
=
radioamatér CS

W środowisku łudzi walniętych anteną (tłumacząc to dosłownie z czeskiego slangu osob, których to dotyczy) można też użyć angielski / międzynarodowy termin "ham", "ham radio", pisany czasami jak skrót "HAM"; to chyba niezależnie od języka.

Słowo "radioamatér" w czeskim zazwyczaj oznacza osobę, która zdała egzamin i posiada licencję do nadawania na amatorskich (HAM) pasmach.

Dla osób, których hobby to radiostacje na pasmach obywatelskich (bez potrzeby posiadania licencji i zdawania egzaminu), nadal nie mamy w czeskim żadnego wyrażenia,
bo pierwsze generalne pozwolenie jest z nami cca 29 lat, i to jest dla języka czasami za krótko :)

Znaczy, fan CB radia, to "síbíčkář".
Drugie pasmo obywatelskie, PMR, to jest u nas dopiero cca 24 lat. Przyczym przez długie lata służyło tylko do praktycznej komunikacji (sport, turystyka, ...), zgodnie z jego przeznaczeniem.
Że tutaj w Czechach (i na Słowacji) zaczęliśmy PMR używać jako hobby, żeby robić łączności dla tych samych łączności, to jest w miarę świeża sprawa, w miarę unikalna, dopiero przez pare lat (Polska też już się tym od paru lat zajmuje i przez to stosunkowo nowe czecho-słowackie hobby inspiruje).

Następne pasma obywatelskie, czeską specjalność, te mamy z grubsza jednostki lat.

Więc język czeski na razie nie ma hyperonymum, które by oznaczało fany wszystkich obywatelskich pasem razem.

Chociaż w Czechach jest mocna komunita osob (w tym mnie) zajmujących się PMR DX (łącznąści za pomocą PMR na stosunkowo dużą odległość, za pomocą nadawania z wzgórz, z punktów widokowych), to żadnego określenia dla takich osób (znaczy dla nas samych) nie wymyśliliśmy, chociaż ten temat otworzyłem i staraliśmy się jakieś słowo znaleźć.

Możemy powiedzieć np. "síbíčkář", "péemerkař", "sdílenkář"* – jednak to nie jest jedno słowo.
*(sdílenky = sdílené kmitočty = wspólne częstotliwości; typowo w pasmach UHF i VHF; tylko na terenie Czech)

Używając słowa "radioamatér" poprawnie, ściśle, tylko dla osob z licencją, po egzaminie, musi potem taki fan radiostacji zawsze wyjaśniać swoją sytuację np. jakoś tak: "Ne, nejsem radioamatér (nemám licenci), ale hraju si s vysílačkama (na občanských pásmech, kde licence není potřeba)."
Nawet doszedłem do wniosku, że prostsze już jest sobie ten radioamatorski egzamin zrobić, chociaż jest bardzo trudny :)



------


5) Napětí / Napięcie (vysoké, ...)

Teraz coś na temat elektrotechniki, bez związku z radiostacjami:

PL:
Średnie napięcie:
1 – 60 kV

CS:
Vysoké napětí (VN):
1 – 52 kV

Pod kątem językowym:
średnie = střední
wysokie = vysoké

Jednak w tym kontekscie chodziło by o fatalną pomyłkę.

Po prostu znów zdrada. Jak już z reszta jesteśmy z czeskiego i polskiego przyzwyczajoni :)

Potem w czeskim mamy:
Velmi vysoké napětí (VVN)
52 kV – 300 kV

Więc, np. U = 55 kV
będzie w Polsce "średnie napięcie",
natomiast w Czechach nawet "velmi vysoké napětí",
to znaczy, tłumacząc dosłownie, jakby "bardzo wysokie".

---


Dodaję jeszcze, że:

polska "wyższa" szkoła
(uczelnia, uniwersytet)
=
czeska "vysoká" škola
(univerzita, VŠ; potocznie: vejška)

Natomiast
czeska "vyšší odborná škola"
(VOŠ; potocznie: voška),
to jest mniej (!) niż vysoká škola.

Bo jest tylko wyższa (od średniej), jednak nie wysoka.
Chodzi o studium pomaturalne. Z indeksem i semestrami, jednak w budynku lepszej szkoły średniej, np. technikum.