Blog (čeština)
Český jazyk pro Poláky
Článek č. 72
Naposledy upraveno 02. 06. 2024 11:53
krótkofalówka PL = (krátkovlnná) vysílačka CS
krótkofalówka PL = krátkovlnná* vysílačka CS
parowóz PL = parní lokomotiva CS
Czech powie w dużo kontekstach tylko samo "vysílačka" lub tylko samo "lokomotiva".
(Jeżeli już wiemy, o jakiej konkretnie mówimy;
lub jeżeli nie potrzebujemy odróżniać rodzaju.)
Całe wyrażenie z przymiotnikiem Czech użyje tylko jeżeli jest to potrzebne.
Bo jest za długie, i w czeskim akurat u tych dwu wyrażeń nie ma skrótu, który by te cechy z przymiotnika zawierał.
Ale działa to też odwrotnie:
"pociąg pospieszny" PL = "rychlík" CS
Słowo "rychlík" może się w czeskim pojawić w zdaniu tam, gdzie w polskim będzie tylko samo "pociąg",
skoro jest to rzeczownik, więc to czeskie "rychlík" można zrozumieć nawet bez kontekstu latwiej niż polski sam przymiotnik "pospieszny".
W Czechach istnieje też "spěšný vlak" CS, ale ten nie spieszy aż tyle.
Spěšný vlak w rozkładzie jazdy ma "Sp";
rychlík, który spieszy więcej niż spěšný vlak, ma w rozkładzie "R".
W przypadku spěšného vlaku to słowo "vlak" (które znaczy "pociąg" PL), jest konieczne;
natomiast w przypadku rychlíku słowa vlak raczej nie używamy, jak pokazano powyżej.
Oboje to można zauważyć też na nazwach artykułów w Wikipedii:
https://cs.wikipedia.org/wiki/Sp%C4%9B%C5%A1n%C3%BD_vlak
https://cs.wikipedia.org/wiki/Rychl%C3%ADk_(vlak)
I skoro już natrafiliśmy na słowo "vlak":
potah CS = koňský potah CS
– Już za bardzo się nie używa, przedewszystkim dlatego, że trudno na niego na drodze natrafić, więc to wyrażenie naturalnie zostaje archaismem z powodu nie używania.
vlak CS = pociąg PL
vlek CS = przyczepa PL
vléct, vléci CS – zgrubsza coś jak włócić
– albo powołutku, albo coś za sobą (bo między tym jest korelacja praktyczna z powodów fizykalnych :) )
táhnout CS = ciągnąć PL
(Znów tutaj widzimy relacje "t" albo "ť" w czeskim i ć (ci) w polskim.)
přívěs, vlek, přívěsný vozík CS = przyczepa PL
návěs CS = naczepa PL
souprava (vozidel) CS = zestaw (pojazdów) PL
tahač, tahač návěsů, sedlový tahač CS = ciągnik (naczep) PL
traktor CS = ciągnik (rolniczy, leśniczy) PL
Rozjeżdżam się tutaj, bo ten temat lubie, ale raczej nie ma sensu, że bym konkurował swojemu słowniczku:
https://www.adamek.cz/cestina-polsky/materialy/logisticky-slovnik/
vlečka CS
– tory kolejowe ślepe jednocelowe do fabryki, cieplowni lub innego podobnego zakładu
(Dawniej było możliwe przez takie tory autem przejeżdzać szybko, jednak to już są dziesiątki lat, i już od dziesiątek lat trzeba jechać autem przez nią maks. 30 km/h, jak nie miga białego światła, tak samo jak przez inne tory kolejowe, jak nie miga białego światła.)
– przyczepa dwuosowa za traktor, ale raczej tylko na wsi, już raczej archaism
– to, co za sobą ciągnie np. panna młoda, znaczy ta długa część sukienki, którą ją niosą jakieś dziewczyny
Tyle więc na temat, że Polak mówi "krótkofalówka" tam, gdzie Czech "vysílačka" :)
---
* Dodatek:
Tłumaczenie polskiego wyrażenia "krótkofalówka" do czeskiego trochę komplikuję się przez fakt, że Polacy potocznie tego wyrażenia używają dla wszystkich radiostacji do nadawania i odbioru, niezależnie od długości fal.
Więc, chociaż dosłownie było by to:
krótkofalówka PL = krátkovlnná vysílačka CS
to w praktyce raczej będzie to:
krótkofalówka PL = vysílačka CS
To jest potocznie.
I bardziej formalnie będzie:
radiostacja PL
(ta, która służy do dwustronnej komunikacji na zmianę)
=
radiostanice CS
---
Dodatek 2 – zdradliwe literowanie:
CS:
V = Václav
W = Dvojité V (dawniej było Wiliam)
PL:
V = Violetta
W = Wacław (w niektórych wersjach, może nieaktualne)
Polecam więc nie używać w komunikacji z Czechem "W jak Wacław", bo ten odbierał by to jak "V".
Co jest w razie literowania danych fatalna pomyłka.
Warto więc użyć międzynarodowego alfabetu do literowania:
V = Victor
W = Whisky
Související odkazy
- https://cs.wikipedia.org/wiki/Sp%C4%9B%C5%A1n%C3%BD_vlak
- https://cs.wikipedia.org/wiki/Rychl%C3%ADk_(vlak)
- https://www.adamek.cz/cestina-polsky/materialy/logisticky-slovnik/
- https://www.adamek.cz/clanky/uvahy/jazyk-zpusob-mysleni/ (16. 05. 2015)
- https://www.adamek.cz/jazyky/polska-slova-sirsi-uzsi-vyznam/
- https://www.adamek.cz/komunikace/frekvence/#bands
- https://www.adamek.cz/clanky/popularne-odborne/hlaskovaci-tabulka/
- https://www.adamek.cz/cestina-polsky/blog/?blogpost=272
- https://www.adamek.cz/pl/czeski/blog/?blogpost=143
- https://www.adamek.cz/pl/czeski/blog/?blogpost=283
Líbil se Vám článek?
Zpětná vazba – hlasování
Hlasy se na serveru připočítají k počitadlům pro tento článek, např. kolikrát tento článek někoho pobavil a kolikrát tento článek někomu pomohl.
Neukládají se jednotlivá hlasování (vzájemná kombinace hlasů, datum, čas, ani jiné údaje).
Proto nemá smysl odesílat prázdný hlas, nemělo by se co k čemu přičíst.
Ve Vašem prohlížeči nebude uložena žádná informace (cookies) o tom, že už jste hlasovali.
- Ve Vašem prohlížeči tedy nebude vidět, jak jste hlasovali.
- Kdykoliv budete moci hlasovat znovu, pokud Vám článek opakovaně pomůže (pobaví Vás, potěší, …).
- Pokud Vás právě u jednoho počítače sedí více, mohou postupně hlasovat další lidé.
Počítám člověkohlasy, nikoliv lidi.
Tedy kolikrát článek někomu pomohl,
nikoliv kolika lidem pomohl.
Třikrát potěšeného jednoho čtenáře počítám stejně jako tři různé jednou potěšené čtenáře.
Každý má do budoucna neomezený počet hlasů.
Když zapomenete, že jste pro tento článek už hlasovali, nevadí – když Vám někdy v budoucnu bude např. užitečný znovu, tak mu znovu pošlete hlas, že Vám byl užitečný.
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova #syntax-obraty
#veda-technika #elektro-ict #doprava
#realie #historie