Kdo, co:
dům, stůl, kůň, nůž, vůz

Bez koho, čeho:
domu, stolu, koně, nože, vozu

Malý kdo, co:
domek, stolek, koník, nožík, vozík


Literki "ů" vs. "o"
w czeskim alternują,
w podobny sposób jak i w polskim w niektórych słowach:

Mianownik:
stół, nóż PL

Dopełniacz:
bez stołu, noża PL

Mały (mianownik):
stolik, nożyk PL


Czeskie "ů" swoim kółkiem wskazuje na "o",
które w tym miejscu tego słowa stosuje się w języku polskim i innych słowiańskich językach.

Chodzi o pamiątkę na j. starosłowiański,
gdzie w tym miejscu było coś jak "uo",
i każdy język coś z tego sobie wziął.

- Polski wziął z tego sobie "o";
albo "ó" wyglądające jak "o" i czytane jak "u".

- Czeski z tego sobie wziął albo "o";
albo długie "ů", nad którym się pisze jakby małutkie "o"
(oczywiście z szacunku do polskiego i jego "o" w tym miejscu :) ).

- Słowacki ma np. słowo "kôň", które czyta się zgrubsza jako [koń] albo [kuoń] z tylko bardzo lekkim śladem po tym "u".

Więc np. w słowie "stół" polski pisze "o" i czyta "u",
natomiast w słowie "stůl" czeski pisze i czyta "u", ale dodatkowo pisze małutkie "o".
Miło widzieć, że to mamy praktycznie tak samo, tylko trochę na odwrót :)


Działa to też w koncówkach gramatycznych:
Pět domů = Pięć domów.
Po czesku piszemy "u" z kółkiem, czytamy długie [u];
po polsku pisze się "o" i czyta [u].

Trochę więcej w mojim wstepnym videowykładzie "Wymowa czeskiego dla Polaków", slide 26
https://www.adamek.cz/pl/czeski/wymowa/