"doba" CS:

---

czas, pora PL

wszystkie znaczenia:

- Jak długo coś trwa

- O jakim czasie to jest
(zítra touto dobou = jutro o tym czasie) – denní doba

- W jakiej porze roku to jest
(za rok touto dobou = za rok w z grubsza podobną datę) – roční doba

- Pora roku – roční doba, roční období
(jaro, léto, podzim, zima)


---

To je doba! CS
= To to trvá! CS
= To je dost(, že už jdeš)! CS

Ekspresywne wyrażenie niezadowolenia,
że coś już trwa (za) długo; że się na kogoś czeka.


---

Fyzika:

perioda CS
= doba trvání CS
= T = 1/f [s = 1/Hz]

(Délka sinusovky na ose x, resp. na ose t...)

---

Więc "doba" CS, tak samo jak i "čas" CS, może oznaczać
i pozycję punktu na osie czasu,
i długość odcinku na osie czasu.
Mniej więcej tak samo jak polskie "czas" lub "pora".

---

CS:
Taková je doba.
To je dnes doba.
To je ta dnešní doba.
Dnes je jiná doba.
Je uspěchaná doba.
Je nejistá doba.
Je doba obrovského pokroku.

~ epocha CS
= epoka PL

Etap w rozwoju ludzkości; międzygeneracyjny konflikt; ...

Chyba coś jak "Takie są czasy" PL.
Więc po czesku te czasy są ta jedna "doba", liczba pojedyncza.


---


"Celou (tu) dobu" CS
= "Przez cały (ten) czas" PL


---


Hudba (muzyka PL),
motorismus (motoryzacja PL)
a služební hierarchie (hierarchia służbowa):


a) Muzyka

W muzyce jest słowo "doba" powiązane z rytmem i taktem.
Absolutnie się na tym nie znam; szybko googlując widzę, że "takt" CS i "doba" CS są w muzyce różne jednostki, że np. może 1 takt mieć 2 doby.
Lepiej tego nie opiszę, po prostu jest to coś z tego tematu, dotyczy to rytmu. Nie znam się na tym i nie boję się tego przyznać :)


b) Silniki


čtyřdobý motor CS
= čtyřtaktní motor CS
= čtyřtakt CS = čtyrtakt CS
= silnik czterosuwowy PL


dvoudobý motor CS
= dvoutaktní motor CS
= dvoutakt CS
= silnik dwusuwowy PL


Tutaj akurat czeskie "takt" jest dokładnie to samo co czeskie "doba".
Po prostu etapa, faza, krok cyklu pracy.



c) Kierownik, przełożony, klient, ...:

Jeżeli się powie "Seřval ho na tři doby" CS,
to znaczy coś jak "Nakrzyczał na niego porządnie i dokładnie".

- "řvát" CS = "ryczeć" PL (w sensie "krzyczeć" PL; wyrażono ekspresywnie)
- "seřvat někoho" CS = "nakrzyczeć na kogoś" PL (wyrażono ekspresywnie)


I to "na tři doby" znaczy, że ten ryk trwał długo.
Że przelożony, kierownik, klient, lub kto, miał tego na sercu (i nerwach) na prawdę dużo.


Używa się wtedy, kiedy sprawca zrobił coś bardzo poważnego,
znaczy ew. nie zrobił czegoś bardzo ważnego,
i ten przelożony odpowiednio mocno na to reagował.



Używa się to więc typowo w tych przypadkach, kiedy oba warunki są spełnione:

1)
Bardzo poważny błąd pracownika / dostawcy (pod-wykonawcy), typowo z lenistwa albo ekstremalnej głupoty,
kiedy spowodowana jest znaczna szkoda, albo poważne zagrożenie znacznej szkody,
nawet zagrożenie życia lub zdrowia przez niekompetentne podejście kogoś do jego pracy.
Generalnie jakieś poważne niespełnienie obowiązku.

2)
Mocna reakcja odpowiednio wkurzonego kierownika lub klienta,
kiedy energicznie i przez dłuższy czas na sprawcę nakrzyczał, co o tym jego podejściu sądzi.


Generalnie chodzi o ten punkt 2, że ktoś na kogoś bardzo obficie nakrzyczał;
ale typowo z powodu opisanym w punkcie 1, w rodzaju "Chyba zwariowałeś?! ..." i nastepne chociaż dziesiątki sekund wyjaśniające, so się mogło zdarzyć.

Zdarza się też, że nastąpi tylko punkt 2,
niezpowodowany przez punkt 1 (przynajmniej z punktu widzenia odbiorcy tego ryku),
to potem można powiedzieć (ekspresywnie) np. "Bezdůvodně mě seřval".

To "seřval" jest więc ekspresywnie "nakrzyczał".

I te "tři doby" są tam symbolem długego czasu trwania tego krzyczenia;
i to już typowo zawiera poważną przyczynę, gdzie ktoś np. zagroził życia albo spowodował ryzyko dużej szkody.




------
------



"doba" PL

CS:
- den
- den a noc
- 24 hodin

---

całodobowy, całodobowo PL

CS:
- non-stop
- nonstop
- 24/7 (w miarę nowe, przez ostatnich cca 15 lat; chyba przyszło z angielskiego przez ICT)