Blog (čeština)
Český jazyk pro Poláky
Článek č. 208
Naposledy upraveno 02. 06. 2024 11:53
Řadí vs. řádí vs. řády
1)
řadí CS
– 3. os. czasu teraźniejszego, liczby i pojedynczej i mnogej, trybu orzekającego od czasowniku "řadit"
– zmienia(ją) biegi
– systematycznie porządkuje/ą coś, że by to być uporządkowane logicznie po kolei
– řadí se: organizuje/ą się do kolejki
– klasyfikuje/ą i zalicza(ją) coś lub kogoś do jakieś grupy (np. w ramach taksonomii)
Widzimy pokrewność
z "řada", "řád" i "pořádek" CS;
znaczy z "rzęd", "rząd" i "porządek" PL.
Uwaga, "řád" to coś innego niż "rząd", ale wszystko to jest pokrewne z porządkiem.
2)
řádí CS
– 3. os. czasu teraźniejszego, liczby i pojedynczej i mnogej, trybu orzekającego od czasowniku "řádit"
– rozrabia(ją) PL
(robi szkodę, balagan, huk, niszczy, krzyczy, łamie prawo; cokolwiek negatywnego na dużej skali)
– szaleje/ą PL
(coś robi na dużej skali, znaczy raczej jakąs zasadniczą rewolucje na wielkej powierzchni (całe mieszkanie; cały pokój), nawet coś pozytywnego; jednak tylko w niektórych kontekstach, np. gdy wszystko przeorganizuje w ramach remontu lub sprzątania lub reorganizacji)
3)
řády
– liczba mnoga od słowa "řád" CS
řád CS:
- řád; medaile; metál (potocznie) CS = order, medal PL
- regulamin PL; "jízdní řád" CS = "rozkład jazdy" PL
- porządek, system;
sytuacja, gdy się działa wg regulaminu, zasad i systemu (czynność zgodnie z przepisami, zalecenieami lub rozkazami);
stan, gdy jest wszystko uporządkowane i zorganizowane (np rzeczy w półkach lub szufladach)
- "rzęd" PL w matematyce itp. (coś jak stopień zaawansowaności czegoś);
– w tym ile rzędów ma numer;
to, co by matematik u desítkového čísla nazval "desítkový logaritmus";
potocznie niepoprawnie mówiąc: "ile ma ten numer zer" / "kolik má to číslo nul"
– např.: "vyšší řády", "nižší řády", "řádově stejné/podobné číslo", "řádově tisíce korun", "řádově nižší/vyšší stovky korun"
Podsumuwując:
"Řadit" znaczy zgrubsza organizować i porządkować (w niektórych kontekstach),
natomiast "řádit" w większości kontekstów znaczy zgrubsza robić chaos, balagan, łamać prawo, itp.
Kreski więc są w czeskim naprawde ważne :)
I proponuję cieszyć się, że w różnicy od niektórych azjatyckich języków w czeskim nie jest ważna wysokość tonu głosu :)
(Z wyjątkiem zdania pytającego.)
Líbil se Vám článek?
Zpětná vazba – hlasování
Hlasy se na serveru připočítají k počitadlům pro tento článek, např. kolikrát tento článek někoho pobavil a kolikrát tento článek někomu pomohl.
Neukládají se jednotlivá hlasování (vzájemná kombinace hlasů, datum, čas, ani jiné údaje).
Proto nemá smysl odesílat prázdný hlas, nemělo by se co k čemu přičíst.
Ve Vašem prohlížeči nebude uložena žádná informace (cookies) o tom, že už jste hlasovali.
- Ve Vašem prohlížeči tedy nebude vidět, jak jste hlasovali.
- Kdykoliv budete moci hlasovat znovu, pokud Vám článek opakovaně pomůže (pobaví Vás, potěší, …).
- Pokud Vás právě u jednoho počítače sedí více, mohou postupně hlasovat další lidé.
Počítám člověkohlasy, nikoliv lidi.
Tedy kolikrát článek někomu pomohl,
nikoliv kolika lidem pomohl.
Třikrát potěšeného jednoho čtenáře počítám stejně jako tři různé jednou potěšené čtenáře.
Každý má do budoucna neomezený počet hlasů.
Když zapomenete, že jste pro tento článek už hlasovali, nevadí – když Vám někdy v budoucnu bude např. užitečný znovu, tak mu znovu pošlete hlas, že Vám byl užitečný.
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova