Skrót do strony głównej: Alt + Shift + górny 2(@)
Linkedin FB e-mail Google Plus Twitter

Szukać na tej witrynie

 
 

Różne tłumaczenia czeskich vs. polskich słów
Czeskie oraz polskie slowa z różnie szerokim znaczeniem

 

Uzupełniono
12.  – 15. 5. 2020
Uzupełniono
18. 7. 2015
Zrobiono
wiosna 2015;
czasami aktualizowano

 

Któreś słowa, które Polaci uważają za jedno słowo,
są w czeskim dwie różne słowa, według konkretnego znaczenia:

Słowa z znaczeniem w polskim szerszym niż w czeskim
Po polskuZnaczeniePo czesku
gdziemiejsce
(Gdzie jesteś? Gdzie byłesz? Gdzie będziesz?)
kde
cel ruchu
(czasami w polskim "dokąd";
Gdzie idziesz? Dokąd idziesz?
antonim od "skąd";
jak w rosyjskim "куда")
kam
tu, tutajodpowiedź na "kde"tady
odpowiedź na "kam"sem
kolega, koleżankaosoba z tej samej firmy, z tego samego biura;
z tej samej strefy fachowej;
ew. z tej samej szkoły
kolega, kolegyně
więcej niż znajomy
i mniej niż przyjaciel
kamarád, kamarádka
Potocznie („kumpel”):
„kámoš”, „kámoška”
otworzyć1. kluczem,
że by byle kto mogł otworzyć bez kłucza;
jak po angielsku "unlock"
(odblokować; odkluczyć)
odemknout
2. przez klamkę;
fizycznie zupełnie całe okno, drzwi ("na oścież"="dokořán");
książkę, oczy, serce, spadochron;
plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce;
jak po angielsku "open"
otevřít
zamknąć1. przez klamkę;
fizycznie zupełnie całe okno, drzwi;
książkę, oczy;
plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce;
zwierzęta domowa (np. na noc),
sklep, firmę
aresztować (potocznie);
jak po angielsku "close"
zavřít
być na końcu listy albo kolejkiuzavírat
uzamknąć się (swoje serce; ukryć swoje uczucia, myśli)uzavřít se
2. kluczem,
że by byle kto nie mogł otworzyć bez kłucza;
jak po angielsku "lock"
(zablokować; zakluczyć)
zamknout
kierownicaokrągła
(w samochodzie)
volant
prosta
(na rowerze, motorze albo quadzie; w którychś rykszach i na którychś trójkołowcach)
řidítka
(r. nijaki, licz. mnoga)
ściągnąć, ściągaćz wysokości na dól;
gumką, sznurkiem, itp.
stáhnout, stahovat
plik z internetustáhnout, stahovat,
downloadovat
podczas sprawdzianu lub egzaminu od innego ucznia lub ze ściągiopisovat
terenkonkretna strefa, część kraju należący do czegoś
(geografia – kraj albo jego część: Województwo dolnośląskie; Góry Orlickie; Polska; teren Apaczów)
("Na terenie parku narodowego nie wolno palić.")
území
konkretna działka należący do kogoś (właściciel – osoba, firma)
("Teren prywatny.")
pozemek
profil/kształt/relief kraju – wzgórza;
rodzaj powierzchni (latwość ruchu);
strefa poza drogą asfaltową (poza biurem, w praktyce, w warunkach prostych bez komfortu)
("Samochód terenowy"; "Pracownik terenowy")
terén
południe / północczas (pora dnia)poledne / půlnoc
kierunekjih / sever
(Tylko w bajkach używany jest zwrot „Strana/království polední/půlnoční”)
dwójkanazwa cyfry 2;
druga najlepsza (!) ocena w szkołe;
drugi startujący, drugi najlepszy
dvojka
dwie osoby, zwierzęta albo przedmiotydvojice
dwie osoby albo zwierzęta potocznie,
ale tylko z akcentem na nietypowość:
znaczy to, że chodzi o jakoś ciekawą dwójkę,
np. kiedy ci dwa bardzo (nie) pasują do siebie
albo kiedy każdy jest nie zwykły.
dvojka
przeżyćnie zginąć, nie umrzećpřežít
doświadczyć czegoś,
aktywnie zkorzystać z życia,
robić coś, starać sie o coś
(ogólnie, nie tylko zabawa,
też dla pracy i dobrych wyników,
włacznie z kłopotami życia)
prožít
Życie trzeba przeżyć, nie przeżyć.Život se má prožít, ne přežít.
(za)dzwonićprzez telefonformalnie: „(za)telefonovat”,
potocznie: „(za)volat”
przy drzwiach domowych,
na wieży kościelnej, w szkołe
(za)zvonit
parasolprzeciwdeszczowydeštník
przeciwsłonecznyslunečník
pomarańczowykolororanžový
smak,
ew. zapach, kształt albo byle jaka podobność lub pokrewność oprócz koloru;
dotyczący pomarańczów co owocu albo drzewa
pomerančový
surówkana talerzu wspólnie z głównym daniemobloha
osobno w szalce obok talerzu albo aż później po daniusalát
promprzez rzekępřívoz
przez morze (albo jego kawalek)trajekt
(przy)witaćwitać się z kimś przy spotkaniu byle gdzie(po)zdravit,
(po)zdravit se
(przy)witać kogoś w swoim mieszkaniu, w swoim biurze, na swoim terenie(při)vítat
podobać sięwygłądać podobno jak ktośpodobat se,
být podobný
być według kogoś preferencyjlíbit se
Np. jeżeli jestem mężczyzną:Je mi podobný tamten muž;
Líbí se mi tamta žena.
wyjeżdżać, wyjechaćz jakiegoś miejsca
(tego człowieka tam teraz nie będzie;
zdanie dotyczy pierwotnego miejsca)
odjíždět, odjet
(odkud (člověk):
z kanceláře)
na podróż;
w kierunku jakiegoś miejsca
(ten człowiek tam teraz będzie;
zdanie dotyczy podróży albo celowego miejsca)
vyjíždět, vyjet
(kam:
na expedici;
za zákazníkem)
z środka na zęwnątrz;
albo z dołu do góry
vyjíždět, vyjet
(odkud (vozidlo)/ kam:
z garáže; z díry, z bláta; na kopec)
hodować rośliny pěstovat
zwierzęta chovat

I odwrotnie, Czesi co jedno słowo rozumią któreś dwójki,
które Polaci rozumią co dwie różne słowa:

Słowa z znaczeniem w czeskim szerszym niż w polskim
Po czesku
Česky
Znaczenie
Význam
Po polsku
Polsky
měsícplaneta,
zosobněný objekt na obloze
księżyc
(příp. i „miesiąc”)
část roku,
doba trvání
miesiąc
pročdůvod, příčina; z jakého důvodudlaczego, czemu
účel, cíl; za jakým účelempo co
večerco
(podstatné jméno)
(jako např. "poledne")
"Už je večer."
wieczór
kdy
(příslovce)
(jako např. "v poledne")
"Uvidíme se večer."
wieczorem
známýmůj známý
(méně než kamarád)
znajomy
všeobecně známý, všem známý, mediálně známýznany
přítel, přítelkyněvíce než známý(á) nebo kamarád(ka)
  • původní význam slova,
    cca do konce 20. stol. jediný,
    dodnes jediný správný
  • mn. č. "přátelé"
przyjaciel, przyjaciółka
životní partner(ka)
(kluk, holka)
  • nový význam slova cca od počátku 21. stol.,
    dodnes oficiálně neuznávaný
  • mn. č. (neuznávané) "přítelové"
chłopak, dziewczyna
salátkonkrétní rostlina
(v pařeništi či skleníku)
sałata
směs různých surovin v misce – vše pouze syrové
(okurkový salát)
surówka
směs různých surovin v misce – i něco vařeného
(bramborový salát, krabí salát)
sałatka
krkhrdlo,
bolest v krku (nachlazení, hlasivky)
gardło
krk jako celek, krční páteř, resp. (zatuhlé) svalstvo
Pozor/uwaga: krk = szyja, šíje = kark
szyja
barvavlastnost
(odstín, který vidíme)
kolor
lak, chemická látka, nátěrová hmota, obsah plechovky či spreje
(to, co se kupuje a míchá a pak natírá nebo stříká)
farba
muž"její muž", manželmąż, małżonek
obecně jakýkoliv mužmężczyzna
žena"jeho žena", manželkażona, małżonka
obecně jakákoliv ženakobieta
informovatnedokonavé
(opakovaně informovat,
oznamovat)
informować
dokonavé
(jednorázově informovat, sdělit,
oznámit)
poinformować
kromě,
krom,
mimo
s výjimkouz wyjątkiem
nejen (navíc ještě)oprócz,
poza tym
věctéma, záležitost, něco k vyřízenísprawa
fyzický předmětrzecz
rozmyslet se, rozmyslit se,
rozmyslet si (něco), rozmyslit si (něco)
zamyslet se (nad kým, čím),
promyslet si (koho, co)
przemyśleć coś, zastanowić się
rozhodnout se zdecydować się
změnit názor rozmyślić się, zmienić zdanie
platitcenupłacić
platit kdy, být aktuální, být platnýbyć aktualny, obowiązywać
platit pro koho co; týkat se koho čehodotyczyć

Czeski i polski – usługi językowe

Warto zobaczyć też polsko-czeski słownik zdradliwych słów

Skok w górę do: Menu nawigacyjne
(skrót klawiatury Alt + Shift + „5”)

Zainteresowani tą stroną?

  • Add to bookmarks (Ctrl+D)
  • Udostępnić link (CB radio)Skok w górę do:
  • Wydrukować (Ctrl+P)
  • Cytować według ISO 690

    Tę stronę

    ADÁMEK, Martin. Różne tłumaczenia czeskich vs. polskich słów: Czeskie oraz polskie slowa z różnie szerokim znaczeniem. Martin Adámek [online]. Náchod / Meziměstí (Republika Czeska) [dostęp 2024-10-30]. Dostępny w Internecie: https://www.adamek.cz/pl/jezyki/czeskie-slowa-szerse-wezsze-znaczenia

    Całą witrynę

    ADÁMEK, Martin. Martin Adámek [online]. Náchod / Meziměstí (Republika Czeska) [dostęp 2024-10-30]. Dostępny w Internecie: https://www.adamek.cz/pl

 

 
 

Narodowe kulturowe dziedzictwo

WebArchiv – Ta witryna jest archiwowana przez Bibliotekę Narodową Republiki Czeskiej Ta witryna jest regularnie archiwowana przez Bibliotekę Narodową Republiki Czeskiej z powodu jej kulturowej, edukacyjnej, naukowej, badawczej lub innej wartości informacyjnej w celu dokumentacji autentycznej próbki czeskiej przestrzeni www. Witryna ta jest częścią kolekcji czeskich witryn webowych, które ma Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej zamiar długoterminowo przechowywać i udostępniać dla przyszłych pokoleń. Ich zapis jest częścią Czeskiej narodowej bibliografii oraz katalogu Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej.  

 

 
 

Na wesoło

- Ile zajmuje Windows Vista?
- Ile znajdzie, tyle zajmie.

 

Aforyzmy

Let him who would move the world first move himself.
[Socrates]