Czeski Słownik Gramatyczny
przypadki gramatyczne i części mowy po czesku
6. 8. 2021
Uzupełniono
28. 1. 2020
Opublikowano
26. 10. 2018
Česko-polský slovníček mluvnických pojmů / gramatických termínů
Polsko-czeski słowniczek terminów gramatycznych
Český pád | Polski przypadek | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 | Nominativ | kdo, co | 1 | M | Mianownik |
2 | Genitiv | (bez) koho, čeho | 2 | D | Dopełniacz |
3 | Dativ | komu, čemu | 3 | C | Celownik |
4 | Akuzativ | (vidím) koho, co | 4 | B | Biernik |
5 | Vokativ | (oslovujeme, voláme) | 7 | W | Wołacz |
6 | Lokál | (o) kom, čem | 6 | Ms | Miejscownik |
7 | Instrumentál | (s) kým, čím | 5 | N | Narzędnik |
č. | LA/CS | CS | PL |
---|---|---|---|
1 | Substantivum | Podstatné jméno | Rzeczownik |
2 | Adjektivum | Přídavné jméno („dokonalé”, „dobré”, „pěkné”) | Przymiotnik („doskonałe”, „dobre”, „piękne”) |
3 | Pronomen | Zájmeno | Zaimek |
4 | Numerale | Číslovka | Liczebnik |
5 | Verbum | Sloveso | Czasownik |
6 | Adverbium | Příslovce („dokonale”, „dobře”, „pěkně”) | Przysłówek („doskonale”, „dobrze”, „pięknie”) |
7 | Prepozice | Předložka | Przyimek |
8 | Konjunkce | Spojka | Spójnik |
9 | Partikule | Částice | Partykuła |
10 | Interjekce | Citoslovce | Wykrzyknik |
LA/CS | CS | PL |
---|---|---|
Prefix | Předpona | Przedrostek |
Kořen (slova) | Rdzeń, pierwiastek | |
Sufix | Přípona | Przyrostek |
Kmen (slova) | Temat wyrazu | |
Infinitiv | Neurčitý tvar, neurčitek | Bezokolicznik |
Reflexivum, reflexivní sloveso | Zvratné sloveso | Czasownik zwrotny, strona zwrotna |
Transgresiv | Přechodník | Imiesłów przysłówkowy |
– přítomný | – współczesny | |
– minulý | – uprzedni |
LA/CS | CS | PL |
---|---|---|
Písmeno | Litera | |
Slovo | Słowo | |
Věta | Zdanie | |
Souvětí | Zdanie złożone | |
Hláska | Głoska | |
Konsonanta | Souhláska | Spółgłoska |
Vokál | Samohláska | Samogłoska |
Znělost | Dźwięczność | |
Znělý | Dźwięczny | |
Neznělý | Bezdźwięczny | |
Asimilace znělosti | Spodoba znělosti, Hlásková spodoba | Asymilacja fonetyczna |
LA/CS | CS | PL |
---|---|---|
Deklinace | Skloňování | Odmiana imienia, deklinacja |
Konjugace | Časování | Odmiana czasownika |
Pád | Przypadek | |
Jednotlivé pády jsou rozepsány výše. Pojedyncze przypadki są rozpisane powyżej. | ||
Genus | Jmenný rod | Rodzaj |
maskulinum | mužský | męski |
femininum | ženský | żeński |
neutrum | střední | nijaki |
Czeskie rodzaje, których w polskim nie ma u czasowników; jednak można je zauważyć w 4. przypadku (bierniku) polskich rzeczowników | ||
mužský životný | - | |
mužský neživotný | - | |
Polskie rodzaje, których w czeskim nie ma | ||
- | męskoosobowy | |
- | niemęskoosobowy | |
Číslo | Liczba | |
singulár | jednotné | pojedyncza |
plurál | množné | mnoga |
Tempus | Čas | Czas |
préteritum | minulý | przeszły |
prézens | přítomný | teraźniejszy |
futurum | budoucí | przyszły |
Aspekt | Slovesný vid | Aspekt |
perfektivum | dokonavý | dokonany |
imperfektivum | nedokonavý | niedokonany |
Genus verbi | Slovesný rod | Strona |
Aktivum | Činný rod | czynna |
Pasivum | Trpný rod | bierna |
Modus | Slovesný způsob | Tryb |
Indikativ | oznamovací | orzekający, oznajmujący |
Imperativ | rozkazovací | rozkazujący |
Kondicionál | podmiňovací | przypuszczający |
LA/CS | CS | PL | O co chodzi? | Příklad / Przykład | Typowa część mowy (przykład) |
---|---|---|---|---|---|
Subjekt | Podmět | Podmiot | Kto to robi. | Josef | Rzeczownik |
Predikát | Přísudek | Orzeczenie | Co robi. | kupuje | Czasownik |
přísudek slovesný | orzeczenie czasownikowe | Normalne, proste, typowe orzeczenie. Czasownik. | kupuje | Czasownik | |
přísudek jmenný | orzeczenie imienne | Czasownik plus kto/co/kim/czym/jaki/jak, … | (Petr je hladový.) | Czasownik + przymiotnik | |
Objekt | Předmět | Dopełnienie | Przedmiot czynności. Komu/czemu to robi (kogo/co widzi albo ma, …). | rohlíky | Rzeczownik |
Atribut | Přívlastek | Przydawka | Jaki jest, jakie to jest. | hladový, makové | Przymiotnik |
Adverbiale | Příslovečné určení | Okolicznik | Jak to robi, kiedy, gdzie, czemu, po co, …. | večer, v supermarketu, rychle | Przysłówek |
Číslo / Liczba | Jednotné / Pojedyncza | Množné / Mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Osoba | CS | PL | CS | PL | ||
1. | já | ja | my | my | ||
2. | ty | ty | vy | wy | ||
3. | on, ona, ono | on, ona, ono | oni, ony, ona | oni, one |
Osoba | Jednotné číslo / Liczba pojedyncza | Množné číslo / Liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
1. | já | jsem | my | jsme | ||
2. | ty | jsi, seš | vy | jste | ||
3. | on, ona, ono | je | oni, ony, ona | jsou |
Osoba | Jednotné číslo / Liczba pojedyncza | Množné číslo / Liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ja | jestem | my | jesteśmy | ||
2. | ty | jesteś | wy | jesteście | ||
3. | on, ona, ono | jest | oni, one | są |
Přehledy sestavil / Przeglądy zestawił:
Martin Adámek, www.adamek.cz, Náchod / Meziměstí (Czechy).