skubaniec; sprytny, skubany PL
=
kujón; chytrý, mazaný CS


---


kujon PL
=
šprt CS



kuć na pamięć PL
=
šprtat CS



wykuć na pamięć PL
=
našprtat se CS


---



lizuś PL
=
šplhoun, patolízal CS
=
hujer/Hujer, podlejzák CS (potocznie)
=
rektální alpinista CS (ekspresywnie)


podlizywać się PL
=
podlézat, šplhat CS
=
podlízat, podlejzat CS (potocznie)
=
lézt (někomu, komu čemu) do zadku CS (ekspresywnie)


Słowa "šplhoun" i "šplhat" są mniej niegatywne;
czasownik w aspekcie dokonanym "šplhnout si" używany jest też w pozytywnym sensie (podobne jak "udělat si (u někoho) oko");
słowo "hujer"/"Hujer" używane jest też żartobliwie;
reszta powyżej podanych tłumaczeń polskich słów lizuś i podlizywać się jest wyraźnie niegatywna.
Zawsze jest też ważny kontekst.



"Hujer" jest nazwisko bardzo znanej niegatywnej postaci z bardzo znanego filmu "Marečku, podejte mi pero"; super film, polecam.
Autorzy tego filmu tej niegatywnej postaci, która się podlizywała, w tym filmie dali nazwisko "Hujer", mniej więcej przypadkowo;
i ten film ustalił nowe znaczenie tego słowa, czym jego autorzy praktycznie zniszczyli życie wszystkim realnym osobam tego nazwiska.
W słowniku języka czeskiego podawano to słowo "hujer" w tym przenośnym znaczeniu już z małym "h" na początku słowa.


Inne znaczenie ma wyraźenie "Hujerovi" (liczba mnoga; rodzina Hujera), z tego samego filmu,
to oznacza sytuację, kiedy jakąś sprawę załatwia nieadekwatna, bezsensownie duża liczba osób.
(Np.:
- Přece tam nepůjdeme jako Hujerovi.
- Půjdeme jen my dva, abychom tam nešli jako Hujerovi.
- Přišli jako Hujerovi.
)
Również to znaczenie powstało na podstawie scenariusza tego filmu "Marečku, podejte mi pero".
Warto ten film obejrzeć, chodzi o niesamowitą komedię.



---



kuć, knuć PL
(konspiracja; tajne przygotowania/plany)
=
kout CS
("kout něco"; "kout pikle"; "kout plány")



kuć PL
(żelazo)
=
kovat, kout CS



---



kąt, róg PL
=
kout, roh CS



kąt PL
(alfa, prosty, 45 °, ...)
=
úhel CS



trójkąt PL
=
trojúhelník CS



punkt widzenia PL
=
úhel pohledu CS


---



Kuć żelazo, póki gorące PL
=
Kout železo, dokud je žhavé CS
(przenośne znaczenie takie same jak po polsku)



---



I jeszcze mój przykład, który używam, żeby pokazać pokrewność słów,
która w czeskim działa, i w polskim już nie:


Kowal kuje z metalu podkowę. PL
=
Kovář kove/ková z kovu podkovu. CS


To wyjaśnia, skąd są w polskim słowa "kowal" i "podkowa":
Chodzi o to, że angielskie, niemieckie i polskie słowo metal, to po czesku "kov".

Jest to mój ulubiony przykład, na którym pokazuję, jak Polak może przez studium czeskiego zrozumieć jakieś ukryte zasady w swoim rodowitym polskim.
(Ja jako Czech jestem od przeciętnego Polaka w języku polskim lepszy w odróźnianiu pisowni "rz" vs. "ż" i "h" vs. "ch",
bo w czeskim to słyszymy i jest to dla nas naturalne.
Znaczy: nie wchodzi w grę, że by Czech akurat to pomylił, Czech nawet nie zrozumie, jak akurat to można pomylić.)

Działa to w obu kierunkach – ja dzięki polskiemu zrozumiałem, czemu w czeskim na niektórych miejscach piszemy "ů", chociaż go czytamy tak samo jako "ú".
W swoim wstępnym videowykładzie pokazuję, jak się to uczą czeskie dzieci w czeskich szkołach; i jak w tym znaleźć sens znając język polski. To są dwie absolutnie inne metody, jednak z takimi samymi wynikami.
Więc – dzięki polskiemu widzę sens (i pokazuję go swoim uczniom, Polakom, którzy uczą się czeski) w tym, że (dlaczego, po co, kiedy, gdzie, ...) piszemy "ů", i nie "ú", chociaż ich wymowa jest dokładnie taka sama.