Blog (czeszczyzna)
Język czeski dla Polaków
Artykuł nr 313
Ostatnio poprawione 28. 01. 2025 18:25
Częste relacje między literkami w czeskim i literkami w polskim – jak szybciej zrozumieć słownictwo
Jeden český milovník jazyků kdysi jako malý v DDR na dovolené s rodiči zjistil,
že "a" CS = "und" DE ( = "i" PL, spójnik).
Tak se začal ptát, jak se řekne "b" (čímž myslel písmeno), aby se takto postupně naučil mluvit německy.
Ale zjistil, že takto po jednotlivých písmenech to nefunguje; že se musí učit celá slova.
Nicméně, mezi češtinou a polštinou to tak někdy trochu funguje,
jak už jsem před lety naznačil ve videu s úvodem do češtiny pro Poláky, tedy ve videu zaměřeném především na výslovnost.
---
S určitou mírou pravděpodobnosti(!) můžeme mezi češtinou a polštinou (někdy!) předpokládat nebo očekávat tyto vzájemné vztahy jednotlivých písmen:
čeština: polština
h: g
– mohu: mogę
- hlad: głód
ch: ch
- chlad: chłód
ou: ą
- loukou: ląką
u: ę
- dubový: dębowy
- budu: będę
- vidím ženU: widzę kobietĘ
- já jedU: ja jadĘ
u- (na začátku slova): wę-
- uhlí: węgiel
ů: o, ó
- stůl: stół
- dům: dom
- kůň: koń
ř: rz (czytane razem jako [ż])
- řeka: rzeka
- moře: morze
rz: rz (czytane jako [r, z])
- mráz: mróz
- mrzne: marznie
- zamrznout, zmrznout: zamarznąć
- umrznout, zmrznout: zmarznąć
ž: ż
č: cz
š: sz
z: z, ź, zi
s: s, ś, si
t, ť, ti: ć, ci
- Martin: Marcin
- tmavý, temný: ciemny
- vy máTe: wy maCIe
t: t
---
Příbuzná slova a jiné tvary stejných slov:
(Pokrewne słowa i inne kształty tych samych słów)
h <=> ž CS : g <=> ż PL
- mohu, může : mogę, może
- váha, vážit : waga, ważyć
h/g <=> z CS : g <=> dz PL
- Praha, v Praze : Praga, w Pradze
- jóga, na józe : joga, na jodze
ů <=> o CS : ó <=> o PL
- stůl: stół
- na stole: na stole
---
Jednak... zawsze możemy natrafić na zdradliwe słowo, które ma znaczenie lekko obok, trochę inne; albo nawet dokładnie odwrotne. Ale chociaż jesteśmy w temacie.
I nie działa to tak zawsze.
Ta lista tutaj jest uprostszenie; chodzi o pracę z prawdopodobienstwem.
Przedewszystkim jednak ma to pomóc zapamiętać słowo, którego znaczenie sobie człowiek znajdzie i sprawdzi.
Sprawdzi!!! Sprawdzi!!! Sprawdzi!!!
I też to pomaga, że by dać radę to słowo wymowić.
Bo już potem jest jasne, co to jest i skąd się to wzięło; już można rozumieć, o co chodzi;
już można coś konkretnego znanego w tym widzieć (!) – i dzięki temu można znacznie latwiej to słowo powiedzieć (!).
To jest bardzo dobry sposób, jak korzystać z tej mojej listy relacji między literkami.
Dla pewności znów bardzo mocno ostrzegam, że między czeskim i polskim jest mnóstwo pułapek,
olbrzyme mnóstwo zdradliwych słów (false friends),
więc tej mojej listy na górze nie można używać zamiast słownika!!!
Związane linki
Czy się artykuł Państwu podobał?
Informacja zwrotna – głosowanie
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova #morfologie