Blog (czeszczyzna)
Język czeski dla Polaków
Artykuł nr 300
Mam zamiar tutaj publikować krótkie posty / artykuły, podobne jako np. na swojej stronie Facebookowej "Martin Adámek – Język czeski dla Polaków ",
jednakże tutaj będą u mnie na witrynie w środowisku poza Facebookiem i inną platformą prowadzoną przez stronę trzecią.
Będą tutaj więc raczej krótsze i mniej ważne teksty, które nie zasługują sobie na własny artykuł na witrynie.
Następna różnica przeciwko witrynie,
to że przelączanie wersji językowych witryny przelącza też treść danej strony, jeżeli go utworzyłem w więcej językach,
natomiast przelączanie wersji językowych tutaj na blogu przelącza tylko język interfejsu, podczas tego gdy tekst zostaje taki sam.
Bardzo podobnie jak na mojej FB stronie,
posty będą się tutaj zazwyczaj pojawiać w czeskim lub w polskim,
i mogę też często mieszyć oba języki w jednym poscie.
Celem tego mikroblogu to latwa publikacja prostych krótkich tekstów.
Zaletą powinna być wyższa częstotliwość postów. Ponieważ witrynę sobie zaprojektowałem bardzo tęgą / masywną i świedzcy mi dużo możliwości, to dodanie nowej strony (artykułu) na witrynę z wszystkimi właściwościami strony i zasortowanie do struktury witryny jest bardzo przydługie.
Dlatego dodałem sobie to narzędzie dla latwiejszego linearnego dodawania krótkich tekstów bez większych złożności.
Linearna lista różnych spostrzeżeń i uwag bez zakategoryzowania do struktur witryny.
Ciekawostki dla wszystkich, w tym dla tych, którzy nie korzystają z FB.
Następnym powodem dla powstania tego blogu w ramach tej witryny to, że ta witryna jest archiwowana przez Bibliotekę Narodową Republiki Czeskiej, co powiększa szansę, że to, co tutaj piszę, będzie dla kogoś przydatne.
Niniejszym pozdrawiam/witam przyszłe generacje, jeśli dzięki archiwu właśnie czytają ten tekst w czasach z mojego punktu widzenia przyszłych.
Witam więc Państwa tutaj na tym mikrogblogu i mam nadzieję, że będzie przydatny.
Martin Adámek, Meziměstí, Czechy.
…znaczy raczej: On-line :)
Bo choć fizycznie czasami cieszę się środowiskem przyrodniczym w swojej okolicy, to pracuję właściwie przez internet, dla każdego zainteresowanego, niezależnie od fizycznego miejsca, gdzie mój klient znajduje się.
Najprawdopodobniej spotkamy się właśnie on-line.
Przez internet przebiega nauka czeskiego , ale też np. tłumaczenie pisemne i dużo innych gatunków pracy w dzisiejszych czasach.
Dzięki internetowi mogę pracować dla polskich klientów znajdujących się w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie lub gdzie indziej w Polsce,
tak samo jak w Pradze lub byle gdzie w Czechach,
ale też w innych krajach Europiejskich, w Stanach zjednoczonych lub gdzie indziej na świecie, w terazniejszej wiosce globalnej on-line.
Ostatnio poprawione 28. 10. 2024 21:50
Wymowa liczeb 11, 12, 13, 14, ... 19 w czeskim
Na wstęp od razu pointa tego artykułu;
streszczenie tego najważniejszego z tego artykułu, o co mi tu chodzi:
11 = jedenáct
1100 = jedenáct set = [jedenácet]
Różnica w wymowie polega tylko i wyłącznie na tym [-e-].
---
I teraz po koleji, od początku, systematycznie:
Notatka zwłaszcza dla tych, którzy przed czeskim uczyli się język rosyjski:
Poprawny czeski zapis [wymowa]:
11 jedenáct
12 dvanáct
13 třináct
14 čtrnáct
15 patnáct
16 šestnáct
17 sedmnáct [sedumnáct]
18 osmnáct [osumnáct]
19 devatenáct
Jeżeli ktoś ma jakieś choćby podstawy rosyjskiego, gdzie te końcówki są «-nadcať»,
to trzeba się pilnować, że by zamiast poprawnego czeskiego "-náct" nie mówić "-nácet",
bo to dodatkowe "-e-" niestety w czeskim pomnoży tą liczbe przez sto:
1100 jedenáct set ( ~ 11 setek)
1200 dvanáct set ( ~ 12 setek)
1300 třináct set ( ~ 13 setek)
1400 čtrnáct set ( ~ 14 setek)
1500 patnáct set ( ~ 15 setek)
1600 šestnáct set ( ~ 16 setek)
1700 sedmnáct set [sedumnáct set] ( ~ 17 setek)
1800 osmnáct set [osumnáct set] ( ~ 18 setek)
1900 devatenáct set ( ~ 19 setek)
Bo podczas praktycznej potocznej wymowy lączy się nam "-ct s-" do jednego "c".
Chodzi o to, że generalnie samo "c" i w czeskim i w polskim wymawiamy właśnie jako [ts].
Więc, np. "jedenáct set" wymawiamy właśnie jako [jedenátstset] = [jedenáccet] = [jedenácet].
Więc, jeżeli chodzi o praktyczną potoczną wymowe, wygląda (lub raczej brzmi) to w ten sposób:
1100 [jedenácet]
1200 [dvanácet]
1300 [třinácet]
1400 [čtrnácet]
1500 [patnácet]
1600 [šestnácet]
1700 [sedumnácet]
1800 [osumnácet]
1900 [devatenácet]
1990 = devatenáct set devadesát = [devatenácet-devadesát]
Więc, to najważniejsze z tego artykułu, o co mi tu chodzi:
11 = jedenáct
1100 = jedenáct set = [jedenácet]
Różnica w wymowie jest tylko i wyłącznie w tym [-e-].
Więc warto się pilnować, że by tam tego [-e-] niechcąc nie dodawać.
---
I spojrzenie do historii wszystkich słowiańskich języków:
To czeskie "-náct", polskie "-naście", rosyjskie «-nadcať» i podobne koncówki w pozostałych językach słowiańskich,
to jest pamiątka po starosłowiańskim " nad desať" (zgrubsza jakoś tak).
Znaczy, że o tyle jest to więcej niż 10.
Np. 12 = dvanáct CS = dwanaście PL więc tak naprawdę znaczy "dwa plus dziesięć".
---
Coś dla matematyków, programistów, elektroników, grafików pracujących z RGB w hexadecymalnym kodzie, informatyków generalnie, i innych:
Powyżej wyjaśniene znaczenie słów jako dvanáct, třináct, dwanaście, trzynaście, itp., czyli "N + 10" znaczy,
że absolutnie nie wchodzi w grę, że by zapis w systemie numericznym innym niż dziesiątkowym czytać jak dziesiątkowy.
Bo 12d, to jest 10+2, więc dvanáct, dwanaście, to jest OK.
Ale 12h, to jest 16+2, więc to nie jest 10+2, więc tego nie można czytać ani dvanáct, ani dwanaście, bo było by to przestępstwo przeciwko matematyce.
Tak samo oczywiście zapis w oktalowym lub innym niedziesiątkowym systemie.
Poprawnie, z szacunkiem do matematyki, czytamy więc:
10b = [jedna nula dvojkově] = [jedna nula binárně]
// Bo to jest 2+0=2; i nie "dziesięć"
10h = [jedna nula šestnáctkově] = [jedna nula hexadecimálně] (używa się też skrót "hexa", nie za bardzo poprawnie, ale używa)
// Bo to jest 16+0=16; i nie "dziesięć"
---
I jeszcze coś dla wszystkich:
náctiletý CS = nastolatek PL
W czeskim tak jak w polskim chodzi o zakres 11 do 19 lat.
Nie mamy tego jak w angielskim, gdzie teenager zaczyna się dopiero od 13 lat.
Czy się artykuł Państwu podobał?
Informacja zwrotna – głosowanie
Hlasy se na serveru připočítají k počitadlům pro tento článek, např. kolikrát tento článek někoho pobavil a kolikrát tento článek někomu pomohl.
Neukládají se jednotlivá hlasování (vzájemná kombinace hlasů, datum, čas, ani jiné údaje).
Proto nemá smysl odesílat prázdný hlas, nemělo by se co k čemu přičíst.
Ve Vašem prohlížeči nebude uložena žádná informace (cookies) o tom, že už jste hlasovali.
- Ve Vašem prohlížeči tedy nebude vidět, jak jste hlasovali.
- Kdykoliv budete moci hlasovat znovu, pokud Vám článek opakovaně pomůže (pobaví Vás, potěší, …).
- Pokud Vás právě u jednoho počítače sedí více, mohou postupně hlasovat další lidé.
Počítám člověkohlasy, nikoliv lidi.
Tedy kolikrát článek někomu pomohl,
nikoliv kolika lidem pomohl.
Třikrát potěšeného jednoho čtenáře počítám stejně jako tři různé jednou potěšené čtenáře.
Každý má do budoucna neomezený počet hlasů.
Když zapomenete, že jste pro tento článek už hlasovali, nevadí – když Vám někdy v budoucnu bude např. užitečný znovu, tak mu znovu pošlete hlas, že Vám byl užitečný.
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova #morfologie
#veda-technika #elektro-ict