Zadzwonil do mnie kuzyn i zapytal sie mnie,
co to po polsku znaczy [droga waska i kreta].

Powiedzialem mu, ze pewnie to bedzie [wonska i krenta], ze przy tym "a" i "e" pewnie jest ogonek,
i wyjasnilem mu, o co chodzi (CS: "úzká silnice a serpentiny" [serpentýny]).

I ze nawet podczas jasnej nocy moze tam wg polskich przepisow skorzystac z przednich swiatel przeciwmglowych.
(Uwaga, w Czechach takiego wyjatku dla drogi kretej nie mamy; w CZ mozna przednie swiatla przeciwmglowe uzywac tylko podczas mgly, padania sniegu lug gestego deszczu.)

Kuzyn sie ucieszyl, ze teraz juz wie, o co chodzi,
bo kiedy to wpisywal do Translatoru, to mu z tego wychodzilo cos z kretem PL / krtkem CS.
Bo to oczywiscie wpisywal bez ogonkow.

(
Tak, jak tutaj z reszta zazwyczaj pisze po polsku tez ja:
Po pierwszy raz ze jestem stara szkola i zaczynalem na MS DOSie;
po drugi raz, ze calkowicie ignorujac diakrytyke obnizam liczbe swoich bledow w polskim, nie wchodzac niepotrzebnie na cienki lod :)
)

Przygoda mojego kuzyna z kretem, znaczy raczej z drogą krętą,
uzupelnia ladnie to, co mowie na poczatku swojego wstepnego (video)wykladu do czeskiego (wymowa czeskiego)
na przykladzie polskich slow "sad" vs. "sąd"
– znajomosc relacji miedzy pisanym i mowianym jezykiem (znaczy wymowa i zapis) jest bardzo wazna dla porozumienia.

I rowniez to uzupelnia, co czasami mowie na temat Translatora: Prosze go nie uzywac.
Czasami podaje dwa przyklady z zycia:

Jedna firma w Nachodzie ma na budynku lub plocie duza tablice "Akceptujemy sterowniki dla naszej rozszerzajacej sie floty".
Bedac informatykiem mowiacym po czesku, polsku oraz angielsku czlowiek moze zrozumiec, ze powinno chodzic o kierowcow.
Bo w angielskim "driver" jak "driver":
Albo np. SW dla wspolpracy komputera z drukarka (sterownik PL = ovladač CS),
albo czlowiek za kierownica (kierowca PL = řidič CS).

Jeden uczen opowiadal mi po czesku, co robil o weekendu, ze byl nad morzem, i ze tam widzial pečeť CS = pieczęć PL.
Bo to jest po angielsku "seal".
Za bardzo nie pasowalo mi to do kontekstu, i pokazalo sie, ze jednak widzial tam foke.
Bo to jest po angielsku tez "seal".

Majac od ucznia informacje, ze zkorzystal z Translatoru, wtedy zrozumialem, ze Translator nawet miedzy czeskim i polskim tlumaczy przez angielski.
Dokladnie jak moj czeski bank, ktory z PLN na CZK liczy wszystko przez EUR, powodujac mi w ten sposob dwie straty kursowe.
Dwie konwersje, to klopot do potegi drugiej :)
Calkowicie wystarczy, ile tlumaczen 2:1 istnieje miedzy czeskim i polskim,
i wcale nie polecam wciagac do tego jeszcze jezyk angielski, skoro ten z foki zrobi pieczec, i z kierowcy znow sterownik.

pieczęć PL = pečeť CS = seal EN
foka PL = tuleň CS = seal EN

Na margines jeszcze dodaje:
lachtan CS = uchatka PL = eared seal EN
(Juz wyobrazam sobie pieczec z uszami; nawet pare takich znam (raczej z rogami), uzywaja je organizacje, ktore ucza dzieci i mlodziez zgrubsza cos jak woodcraft, cos jak harcerzy pod innymi nazwami.)


Zwierzatko kret, zamiast drogi z seria zakrętow,
dolacza sie wiec troche jako trzeci ciekawy przyklad,
czemu lepiej nie uzywac Translatoru.


PS:
Moze od teraz juz wreszcie bede wiedzial, czym rozni sie tuleň CS od lachtana CS.
Generalnie mnostwo nas Czechow tego za dobrze nie wie, skoro w czeskim tej roznicy nie slyszymy w nazwie.
W angielskim oraz polskim ta roznice mozna wyraznie slyszec z nazwy.


PPS:

ovladač (zařízení) CS
= sterownik PL
= (device) driver EN

(dálkový) ovladač CS
= pilot PL
(w sensu: urządzenie do sterowania na odległość sprzętem elektronicznym lub maszyną; cyt. definicji z Wikislowniku)
= remote control EN




PPPS:

Co do znaczenia, polskie "-ą-" jest w czeskim odpowiedniku
(slowie takim samym, pokrewnym, zdradliwym, ...)
czesto "-ou-":

-ou- CS = -ą- PL

soud CS = sąd PL
mouka CS = mąka PL
louka CS = ląka PL
soused CS = sąsiad PL
novou CS = nową PL
Cos na ten temat mam w wstepnym (video)wykladzie.


Jezeli chodzi o "-ę-",
to czesto w czeskim bedzie "-u-":

-u- CS = -ę- PL

budu CS = będę PL
dubový CS = dębowy PL
ruka CS = ręka PL
Cos na ten temat mam w wstepnym (video)wykladzie.


I "wę-" na poczatku polskiego slowa czesto bedzie w czeskim "u-":

u- CS = wę- PL

uhlí / uhlík / uhel CS = węgiel PL
Uhry CS ~ Węgry PL
udit CS = wędzić PL
udice CS = wędka PL


I czasami jest to odwrotnie:

-u- CS = -ą- PL
dub cS = dąb PL

u- CS = wą- PL
úzký CS = wąski PL

-ou- CS = -ę- PL
kroutit / točit / natáčet / motat CS = kręcić PL



Kuzynowi mowilem, ze sobie to polskie wyrazenie "droga kręta" moze wyobrazic w ten sposob,
ze ta droga sie tam "kroutí" CS = "kręci" PL;
choc to slowo nie jest w czeskim najlepsze w tym kontekscie, jest w tym znaczeniu raczej potoczne lub literackie, jednak zrozumiale.




Dawniej lub w dialekcie moze w czeskim pojawic sie tez "ou-" na poczatku slowa tam, gdzie dzis bedzie w czeskim "ú-" i w polskim "wą-":
ouzký, ouzko ~ úzký CS = wąski PL
ouvoz = úvoz CS = wąwóz, holweg PL